BWA Zielona Góra, 30.05—22.06.2025
"BACHANTKI"
Artystki: Agnieszka Apoznańska, Basia Bańda, Gosia Bartosik, Anna Baumgart, Martyna Czech, Ewa Dąbrowska, Julia Kowalska, Aleksandra Kubiak, Magdalena Lazar, Alicja Lewicka-Szczegóła, Magdalena Łazar-Massier
Zespół kuratorski: Magdalena Hojan, Zuzanna Knapik, Julia Wiśniewska
[tekst kuratorski]
Bachantki (inaczej menady) to towarzyszki Bachusa (gr. Dionizos, bóg wina, żywotności sił natury i płodności) będące bohaterkami tragedii Eurypidesa o tym samym tytule. Ich losy stanowiły inspirację dla stworzenia wystawy pochylającej się nad kobiecą autoekspresją. Bohaterki uczestniczą w misterium, które jest częścią obchodów Bachanaliów, święta ku czci Bachusa. Było one przeznaczone tylko dla kobiet, polegało na ekstatycznej manifestacji jedności z naturą i chęci upodobnienia się do nimf.
W kobiecy obrządek zamieszał się Penteusz, lokalny król, który był przeciwny wprowadzeniu kultu Dionizosa-Bachusa i zakazał kobietom uczestnictwa w Bachanaliach. Bohaterki tragedii Eurypidesa zbuntowały się wobec represji jednego z niewielu sposobów, za jakim mogły wyrażać siebie, prowadząc do masakry opresora.
Dzisiaj kobieca ekspresja podąża wieloma ścieżkami, niektóre z nich przybierają formę działań twórczych, które manifestują się w postaci dzieł sztuki. Ekspresja ta nadal może służyć jako narzędzie sprzeciwu wobec podporządkowaniu się zasadom kreowanym przez społeczeństwo. Female rage* bywa napędem dla kreatywności i eksploracji kobiecej tożsamości.
tekst: Magdalena Hojan, Zuzanna Knapik, Julia Wiśniewska
__
* Female rage - (pl. kobieca wściekłość) jest pierwotną i wrodzoną reakcją na trudności, ucisk i krzywdy, których ofiarami padały i padają kobiety.
[mapa wystawy]
1. Magdalena Lazar
"Wanda", 2023, metal, szkło, ok. 240×130×130 cm
2. Anna Baumgart
"Wanda", 2023, wideo, 20'53''
3. Alicja Lewicka-Szczegóła
"Wymazywanie", 2022, instalacja, 200×50×50 cm
Kolekcja Instytutu Sztuk Wizualnych UZ
4. Agnieszka Apoznańska
"Pokuszenie", 2024, olej na płótnie, 50×60 cm
5. Julia Kowalska
"Sweet, golden nectar in the cup of the flower", 2024,
olej na płótnie, 120×100 cm
Kolekcja prywatna
6. Magdalena Łazar-Massier
"Maxiqueen", 2011, wideo, 04'07''
Ślepą siłę, energię, determinację, odwagę, uniesienie, wiarę, które każą iść w równym rzędzie,
w uniformie, czy na wysokich szpilkach, wić się, paść i powstawać, sprzedawać siebie, dziobać, gryźć, pięknie wyglądać, kusić, grać, oddać się, mimo wszystko poświęcić siebie
w imię ..............................*
bo....własne życie nie urosło, nie zdążyło zakwitnąć, rozwinąć się...
bo... skrzydła za ciężkie, niekształtne, nie takie jak trzeba,
wystają, przeszkadzają, nie pasują, psują wszystko...
bo... własne myśli, uczucia i pragnienia były nieistotne...
bo... nie było własnych myśli... tylko te z telewizora i google...
Kupiłam kurę. Na początku musiałam pokazać jej jak i gdzie może dziobać ziarno. Parę dni, kilka razy dziennie pukałam palcem w pszenicę. Kura potrzebuje pozwolenia by zjeść, by się napić.
Z pragnienia bycia w stadzie - za przyjaciół, czy rodzinę, tzw. swoich, uznała moje koty i mnie... (!?) mięsożerców...
7. Basia Bańda
"Kwiaty zła", 2011, ekolina na płótnie, 120×120 cm
Kolekcja prywatna
8. Martyna Czech
"Cipierząd", 2021, olej na płótnie, 80×150 cm
kolekcja prywatna
9. Ewa Dąbrowska
"Karmiąca", 2020, gąbka tapicerska, taboret, 150×70×100 cm
10. Gosia Bartosik
bez tytułu, 2022 pastel olejna i węgiel na skrawkach surowej bawełny, 6 rysunków, każdy ok. 65×45 cm
11. Aleksandra Kubiak
"We need a dead body to communicate"
(hommage à Jenny Holzer), 2015, styrodur, 388×12 cm
12. Alicja Lewicka-Szczegóła
"Łąka", 2020, obiekt, 50×40×25 cm
BIOGRAMY:
Agnieszka Apozańska
Polska malarka, absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, gdzie studiowała w pracowni prof. Łukasza Huculaka. Jest laureatką GRAND PRIX konkursu malarskiego POSTAWY VII oraz stypendystką Prezydenta Wrocławia i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wybrane wystawy: "Tej nocy śniłam na różowo", 2024, mia ART GALLERY; "Własność niczyja", 2023, Muzeum im. Bolesława Biegasa; "Sól w oku", 2021, mia ART GALLERY.
Basia Bańda
Urodzona w 1980 w Zielonej Górze. W latach 2001-2006 studiowała na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. W 2018 zdobyła tytuł doktora na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Od 2008 pracuje w Instytucie Sztuk Wizualnych, na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Zielonogórskiego. Współpracuje z Fundacją Salony w Zielonej Górze i galerią Monopol w Warszawie.
Gosia Bartosik
Urodzona w 1986 roku. Malarka, rysowniczka, graficzka. Absolwentka Wydziału Malarstwa i Grafiki Warsztatowej na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Dyplom z grafiki warsztatowej uzyskała w 2012 roku. Na płótnie artystka mierzy się z własną biografią, z faktem bycia kobietą i rolami, jakie w związku z tym są jej przypisywane.
Anna Baumgart
Urodzona w 1966 roku we Wrocławiu. Artystka sztuk wizualnych. Tworzy prace wideo, rzeźby, instalacje, fotografie, jest autorką performensów. Twórczość Anny Baumgart zaliczana jest do nurtów sztuki krytycznej i sztuki feministycznej. Ukończyła Wydział Rzeźby PWSSP w Gdańsku, dyplom uzyskała u prof. Franciszka Duszeńki w 1994 r. W latach 1994-96 współtworzyła gdańską Galerię Delikatesy Awangardy, Forum Sztuki Współczesnej Galeria Gazownia, a także realizowała projekt Salon Sztuki Wideo. Prace Anny Baumgart znajdują się w kolekcjach sztuki m.in. Hauser & Wirth, FRAC-Fonds Régional d’Art Contemporain Poitou-Charentes, Zachęty - Narodowej Galerii Sztuki, MAAK Collection, Muzeum Śląskiego.
Martyna Czech
Urodzona w 1990 roku w Tarnowie. Malarka, autorka ekspresyjnych, mizantropijnych obrazów, zwyciężczyni 42. Biennale Malarstwa Bielska Jesień w 2015 roku. Studiowała na katowickiej Akademii Sztuk Pięknych, którą skończyła w 2017 roku w pracowni Andrzeja Tobisa. Czech maluje szybko, zdecydowanymi pociągnięciami pędzla, miejscami płasko, a w innych fragmentach mięsistymi impastami.
Ewa Dąbrowska
Urodzona w 1989 roku w Warszawie. W 2018 ukończyła z wyróżnieniem Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni prof. A.J. Pastwy. Otrzymała stypendium Inicjatywy ENTRY oraz nagrodę Towarzystwa Przyjaciół ASP w Warszawie. Tworzy instalacje, happeningi, tradycyjną rzeźbę, rysunki i land art. Działa głównie w lekkich materiałach jak: pianka, papier, gąbka. Uczestniczyła w szeregu wystaw i projektów artystycznych w Polsce, Niemczech, we Włoszech, na Węgrzech i w Armenii.
Julia Kowalska
Malarka, mieszka i pracuje w Warszawie. W 2022 roku uzyskała dyplom magistra sztuki na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W swojej twórczości, posługując się uwodzącą estetyką, Koncentruje się na relacjach i zależnościach między kobietami, podkreślając ich dwoisty charakter – czułość i troskę splecione z dominacją i opresją. Jej prace pokazywane są na wielu wystawach w Polsce i za granicą, m.in. w Szwecji, USA, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii.
Aleksandra Kubiak
Urodzona w 1978 roku w Lubaniu. Artystka wizualna, autorka performansów, filmów, form przestrzennych. W swych działaniach bada społeczną skuteczność sztuki. W latach 2001–2013 roku współtworzyła z Karoliną Wiktor Grupę Sędzia Główny. Dwukrotna stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Z Grupą Sędzia Główny była nominowana do Paszportów Polityki (2011) i Spojrzeń (2007), artystki zostały laureatkami Międzynarodowego Konkursu Performance w Trento we Włoszech (2007) oraz Nagrody TVP Kultura (2005). Indywidualne prace Kubiak oraz Grupy Sędzia Główny były prezentowane w najważniejszych galeriach i muzeach w Polsce i na świecie. Znajdują się w kolekcjach Muzeum Narodowego w Warszawie, Zachęty - Narodowej Galerii Sztuki, Muzeum Sztuki w Łodzi, Fundacji Signum w Poznaniu oraz wielu depozytach i kolekcjach prywatnych.
Magdalena Lazar
Ukończyła grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 2010-2011 zdobywała wykształcenie na University of the Arts (UdK) w Berlinie. W 2019 roku obroniła pracę doktorską pod tytułem „Biały dzień całą noc” na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, gdzie prowadzi również zajęcia z zakresu Grafiki Cyfrowej. W swojej twórczości często odwołuje się do prawdziwych, lecz niewyobrażalnych wydarzeń oraz poddaje w wątpliwość sztywne struktury.
Jej prace były pokazywane na wielu polskich i zagranicznych wystawach, m.in. w: Bunkrze Sztuki, MOCAK i Cricotece w Krakowie, BWA w Katowicach, MS2 w Łodzi, Galerii Centrala w Birmingham (UK), MeetFactory w Pradze (CZ) czy Chongqing Dimensions Art Centre (DAC) w Chinach. Swoją działalność poszerza o praktyki kuratorskie.
Alicja Lewicka-Szczegóła
Absolwentka grafiki warsztatowej w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Stopień doktora w dziedzinie sztuki plastyczne w zakresie rzeźby otrzymała w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (2000), a stopień doktora habilitowanego w dyscyplinie sztuki użytkowe w zakresie fotografii w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (2008). Od 2010 roku jest profesorem Uniwersytetu Zielonogórskiego w Instytucie Sztuk Wizualnych. Od 2002 r. prowadzi własną Pracownię. Łączy działalność artystyczną z pełnieniem funkcji organizacyjnych: kierownika Katedry Sztuki i Kultury Plastycznej, dyrektora Instytutu Sztuk Wizualnych (2010-2014), prodziekana Wydziału Artystycznego (2016-2020). Realizuje instalacje multimedialne i obiekty. Zainteresowania artystyczne skupia w obszarze analizy pamięci, tożsamości indywidualnej i zbiorowej, relacji międzyludzkich skojarzonych ze światem roślin i technologii. Prezentowała swoje prace na ponad 20 wystawach indywidualnych, około 70 wystawach zbiorowych.
Magdalena Łazar-Massier
Absolwentka Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Zielonogórskiego (2001) oraz Wydziału Malarstwa na ASP w Krakowie. Uczestniczy w międzynarodowych i ogólnopolskich festiwalach, przeglądach i wystawach, m. in. w V Międzynarodowym Przeglądzie Sztuki „Alternatywy 33" w Ostrowcu Wielkopolskim (2016), w Wystawie Bardzo Kocich Obrazów, w Bielańskiej Galerii Teatru Muzycznego w Warszawie czy w Interferencjach w Galerii Sztuki FORT Sokolnickiego. W swoich pracach wykorzystuje media takie jak wideo, rysunek i malarstwo.
***
Zespół kuratorski tworzą studentki 3 roku Kuratorstwa i Teorii Sztuki na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu.
Dziękujemy Instytutowi Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Panom: Dariuszowi Lewickiemu, Tomaszowi Pasiekowi i Dymitrowi Politowi za udostępnienie prac z kolekcji na wystawę.
